Przymiotniki w języku koreańskim

Witam Was w następnym poście

Dzisiaj postanowiłam napisać notkę na temat koreańskich przymiotników, które mogą być zmorą dla niejednej osoby uczącej się tego języka. Sama pamiętam moment mojej przygody z koreańskim, kiedy byłam w stanie pisać, mówić wiele różnych zdań, które zawierały tylko rzeczownik + czasownik. Były to łatwe zdania typu: ja idę do szkoły, chodźmy do kina, zjedzmy obiad, ona pisała pamiętnik etc. Zawsze chciałam umieć zbudować bardziej skomplikowane zdania na tamten czas, takie jak: jem pyszny posiłek, ona ma piękne oczy, uczymy się trudnych rzeczy, oglądałam ciekawy film. Jednak po wielu próbach zawsze się zniechęcałam i z materiałem szłam dalej, ale zostawiając z tyłu te okropne na tamten moment dla mnie przymiotniki.
Pomyślałam, że jakaś część z Was także ma lub miała z tym problem, dlatego postanowiłam dzisiaj o tym napisać.

Koreańskie przymiotniki są bardzo specyficzne, ponieważ mogą one przybrać formę przymiotnika (przymiotniki przydawkowe) lub czasownika (przymiotniki orzecznikowe). Formy orzecznikowe pełnią funkcję orzeczenia i zgodnie z zasadą szyku zdania koreańskiego występują na jego końcu. Przyjrzyjmy się jakiemuś przykładowi.

예쁘다 - bezokolicznik bycia pięknym
저 여자가 진짜 예뻐요 - ta dziewczyna jest naprawdę piękna (w tym przykładzie przymiotnik jest  w formie czasownika)
어제 저는 예쁜 여자를 봤어 - wczoraj widziałem piękną dziewczynę (w tym przykładzie przymiotnik ma formę przymiotnika)

작다 - bezokolicznik bycia małym
제 친구가 작아요 - mój kolega jest mały/niski (forma czasownika)
나는 작은 강아지를 찾았어요 - znalazłam małego pieska (forma przymiotnika)

맵다 - bezokolicznik bycia ostrym/ pikantnym
김치가 매워요 - kimchi jest ostre (forma czasownika)
저는 매운 밥 못먹어요 - ja nie mogę jeść ostrego jedzenia (forma przymiotnika)

Czyli jak zauważyliście, przymiotnika w formie czasownika używamy gdy chcemy powiedzieć : jestem wysoka, on jest gruby, budynek jest niski, jedzenie jest pyszne.
A przymiotnika w formie przydawkowej używamy gdy w zdaniu pojawia się czasownik i chcemy opisać daną rzecz np. jadłam pyszny obiad, widziałam przystojnego chłopaka, czytałam nudną książkę etc.

Myślę, że większośc z Was nie ma problemu ze zbudowaniem przymiotnika w czasownikowej formie. Poniżej macie kilka przykładów :
맛있다 - 맛있어요 smaczny
똑똑하다 - 똑똑해요 mądry
재미있다 - 재미있어요 ciekawy
어렵다 - 어려워요 trudny

Formy przydawkowe występują przed pojedynczym rzeczownikiem i pełnią funkcję określającą. Przydawkowa forma przymiotnika musi zostać wyrażona odpowiednią końcówką.

반지가 비싸요 - pierścionek jest drogi
비싼 바지- drogi pierśnionek

차가 커요 - auto jest duże
큰 차 - duże auto

Więc jak zbudować formę przydawkową przymiotnika ?
1. gdy końcówką tematu jest samogłoska, wtedy dodajemy do tematu -ㄴ
크다 / temat 크 + ㄴ = 큰

2. gdy końcówką tematu jest spółgłoska, wtedy dodajemy do tematu 은
작다 / temat 작 + 은 = 작은

3. gdy temat przymiotnika kończy się na ㅂ - wtedy opuszczamy to i dodajemy 운
어렵다 / temat 어렵 - ㅂ + 운 = 어려운

4. gdy temat zakończony jest na ㅎ lub ㄹ- wtedy opuszczamy to i dodajemy -ㄴ
하얗다 / temat 하얗 - ㅎ + ㄴ = 하얀

Łatwe ? Łatwe !

Dla poćwiczenia zamieńcie formy orzecznikowe na formy przydawkowe :
적다, 많다, 높다, 싸다, 춥다, 나쁘다, 쉽다, 차다

Dziękuję za przeczytanie, mam nadzieję że komuś to pomogło. Jeśli macie jakieś wątpliwości , uwagi lub czegoś nie rozumiecie - piszcie śmiało

Honoryfikatywność

W języku koreańskim bardzo ważną funkcję stanowi honoryfikatywność, czyli odpowiednie zmienianie pewnych wyrazów by nadać swojej wypowiedzi większego szacunku.
Większość na pewno wie, że cały naród koreański słynie z wielkiej grzeczności oraz okazywania respektu drugiej osobie. Jest to zapewne jeden z powodów dlaczego ten język jest dla nas, cudzoziemców tak bardzo ciekawy i fascynujący. Jednak wiążą się z ową fascynacją także pewne konsekwencje. Honoryfikatywność w języku koreańskim może się okazać bardzo trudna i skomplikowana. Jednych może to przyciągnąc do nauki, drugich zaś odstraszyć i zniechęcić.

Hanoryfikatywności głównie używamy gdy mówimy do osoby starszej, o wyższym stanowisku lub pozycji społecznej, ale także gdy rozmawiamy z nieznajomymi by nadać rozmowie pewien dystans. Honoryfikatywności używamy także, gdy mowa jest o kimś lub o czymś danej osoby, która jest dla nas starsza, ma wyższe stanowisko i chcemy podkreślić pozycje danej osoby w wypowiedzi.

Najpopularniejszą grzeczną formą orzeczenia jest na pewno przez większość znane  -ㅂ니다/습니다 , -ㅂ니까?/습니까? oraz  -요, -요?
Honoryfikatywność tego typu pokazuje relacje między nadawcą a odbiorcą wypowiedzi, niezależnie od tego, czego dana wypowiedź dotyczy.

예) 무슨 책을 읽습니까?
       무슨 책을 읽어요?  - jaką książkę pan czyta?
       시간이 있습니까?
       시간이 있어요? - czy ma pan czas?
PS. 예) w języku koreańskim oznacza to samo co w naszym polskim np.

Inną formą grzeczności, odnoszącą się tym razem do bohatera wypowiedzi, czyli osoby, o której mowa jest honoryfikatywność drugiego typu, którą wyraża końcówka -시/으시
Osobą o której mowa może być członek rodziny, szef, nauczyciel, ale także osoba, z którą rozmawiamy itd.

예) 무슨 책을 읽으셔요? - jaką książkę pan czyta?

Często honoryfikatywność drugiego typu łączy się w zdaniu z honoryfikatywnością pierwszego typu i wtedy powstaje forma podwójnie honoryfikowana, która okazuje jeszcze więcej szacunku danej osobie oraz brzmi wyjątkowo umprzejmie.

예) 시간이 있으셔요? ---> 시간이 있으십니까? - czy ma pan czas?
      선생님은 뭐 보셔요? ---> 선생님은 뭐 보십니까? - co nauczyciel ogląda?

-시 dodajemy do tematu gdy kończy się on na samogłoskę
-으시 dodajemy do tematu gdy kończy się on na spółgłoskę

Poniżej napiszę jeszcze kilka podstawowych czasowników w formie bezokolicznika oraz w drugiej formie honoryfikatywności w czasie teraźniejszym oraz przeszłym.

가다 - 가시다 - 가셨다   iść, jechać
사다 - 사시다 - 사셨다   kupować
찾다 - 찾으시다 - 찾으셨다   szukać
읽다 - 읽으시다 - 읽으셨다   czytać
보다 - 보시다 - 보셨다   widzieć

Na pierwszy rzut oka może się to wydawać naprawdę skomplikowane, ale możecie mi zaufać że takie nie jest. Wystarczy to trochę poćwiczyć, zapamiętać i używać.

Ważną rzeczą odnoście honoryfikatywnosci jest fakt, iż podstawowe czasowniki takie jak: być, spać, pić, jeść, umrzeć, mówić etc. oraz podstawowe rzeczowniki takie jak: dom, posiłek, mówienie, imie etc. posiadają swoje własne odpowiedniki podstawowych form. Przyjrzyjmy się temu bliżej.

있다(być)            계시다(raczyć być)
자다(spać)          주무시다(udać się na spoczynek)
먹다(jeść)           드시다(spożywać)
죽다(umrzeć)     돌아가시다(odejść z tego świata)

집  -  댁 (dom)
밥  -  식사, 진지 (posiłek)
이름  -  성함 (imie  -  godność)

Na pewno honoryfikatywność nie należy do najłatwiejszych elementów języka koreańskiego, ale warto się tego nauczyć i przyswoić by później nie strzelić gafy lub kogoś nie urazić.
Sama pamiętam jak będąc za pierwszym razem w Korei i nie znając dobrze języka robiłam głupie błędy, których bardzo się wstydzę. Bo jak można powiedzieć do starszej osoby, kogoś nieznajomego lub tym bardziej do teściów bez jakiejkolwiek formy honoryfikatywnej. Mam nadzieję, że fakt bycia cudzoziemką mnie uratował i wszystkie gafy zostały mi wybaczone.

Na koniec chciałabym Wam pokazać jakieś zwykłe zdanie i zmienić je na honoryfikatywne.

예) 나는 지금 신문을 보고 있습니다  ja teraz oglądam gazetę
      어머니도 지금 신문을 보고 계십나다  mama też teraz ogląda gazetę

     나는 커피를 마시겠습니다  ja napiję się kawy
     선생님도 차를 드시겠습니다  nauczyciel także napije się herbaty

Dziękuję jeśli ktoś dotrwał do końca lub tym bardziej jeśli komuś się przydał ten wpis.
A teraz może wytłumaczenie dlaczego założyłam takiego bloga. Prosta odpowiedź. Na internecie pełna można znaleźć materiałów, blogów na temat nauki języka koreańskiego na poziomie podstawowym. Ja postanowiłam pójść poziom wyżej i pouczyć, potłumaczyć Wam może troszkę trudniejszego.

Jeśli macie jakieś pytania, wątpliwości, uwagi - zapraszam do rozmowy.